"...Camiden kahvehaneye kadar hayatın her alanında yaşanan miskinlikten, ümitsizlikten, keşmekeşlikten rahatsızlık duyan Mehmet Akif, inanan bir insana yakışır tavır ve dirençle hayatın tüm zorluklarının karşılanmasını ister. "Mahalle Kahvesi" adlı şiirinde hayatın orta yerinde tembellikleriyle, vurdumduymazlıklarıyla kalıveren "herkes"lerin halini ironize ederken aslında bu kalabalığı meydana getirenlerin, "insan" olamayacaklarını belirtir. Şiirinin sonunu derin anlam alanlarına yönelmeye hazır bir metaforik söylemle bitiren Akif, kahvede bekleşen insanları, yuvalarını yapmak için durmadan çalışan "kırlangıçlardan" daha aşağı bir mertebeye hapseder: "Tavanın pervazı altındaki toprak yuvadan / Bakıyor bunlara, yan yan, iki çift ince nazar / "Ya sizin bir yuvanız yok mu?" diyor anlaşılan / Dişi erkek çalışan yavrulu kırlangıçlar..."

"Süleymaniye Kürsüsünde"n ise sesini biraz daha yükselten şair, cemaati uykusundan uyandırmak ve hareket geçirmek için milletin hem kalbine hem de aklına yönelik hitaplarda bulunur. Batı Medeniyeti'nin terakkisi karşısında yılgınlık psikolojisinden kurtulmak isteyen Akif, inandığı değerlerin içinin tamamen boşaltılmış olduğundan dolayı ortaya çıkan huzursuzluğunu topyekûn bir dirilişle aşmak gerektiğine inanır: "Ey cemâat, uyanın! Yoksa, hemen gün batacak / Uyanın! Korkuyorum: Leyl-i nedâmet çatacak! / Ne vapurlarla trenler sizi bîdâr etti! / Sizi kim kaldıracak, sûru mu İsrâfil´in?..."

Yorumlar