Anahtar Kelimeler: Kırım Türkleri, Vatandan Koparılış, Yurdunu Kaybeden Bir Adam, Roman İncelemesi, Üslûp.  

Prof. Dr. İbrahim ŞAHİN, Cengiz Dağcı’nın Hayatı ve Eserleri, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1996, 604 s. 

İnsanlar doğdukları, çocukluk ve gençlik yıllarını geçirdikleri topraklara karşı kalbî bir alâka duyar ve bu yerlerden ayrı düştüklerinde tarifi pek mümkün olmayan huzursuzluğu derinden yaşarlar. Prof. Dr. İbrahim Şahin, “Cengiz Dağcı’nın Hayatı ve Eserleri” isimli kitabına, 1928’den sonra Sovyet Komünist emperyalizminin boyunduruğu altında acı çeken Kırım Türklerini ve bir yurdun gasp edilişini anlatan, toprağından koparılmış bir insan olarak huzursuzluğu hat safhada yaşayan Cengiz Dağcı’yı konu etmektedir.

Çalışma ön söz, iki müstakil bölüm, netice ve bibliyografya kısmından meydana gelmektedir. Birinci Bölüm, “Cengiz Dağcı’nın Hayatı” genel başlığını taşımakta ve “Kızıltaş Yılları”, “Akmescit Yılları”, “Savaş Yılları”, “Londra Yılları” isimleriyle dört kısma ayrılmaktadır. İkinci Bölüm, “Cengiz Dağcı’nın Eserleri” başlığıyla yine dört kısımdan oluşmaktadır. Bu bölümde sanatçının kalem tecrübeleri, “Romanları ve Romancılığı”, “Hikâyeleri ve Hikâyeciliği”, “Günlükleri ve Hatıraları” ve “Cengiz Dağcı’nın Eserlerinde Dil ve Üslûp” isimleri altında incelenmektedir.

Prof. Dr. İbrahim Şahin eserine Cengiz Dağcı’nın şu sözleriyle başlamaktadır: “Yurdunu kaybeden adam için hürriyetin bile bir mânâsı kalmadığını şimdi anlıyorum. İçinde doğduğum, gülüp oynadığım yerlerde benim dilim konuşulmuyor artık. Bir zamanlar, o topraklarda dilini konuşan insanların ne olduklarını da bilmiyorum. Son fırtına, ağacı devirdi. Bizler uçurduğu birkaç yaprak, boşlukta yolunu şaşırmış, ümitsiz ve şaşkın, meçhul bir geleceğe doğru, yalpa vurup duruyoruz.”(s. VII) Bu sözler, toprağından, geçmişinden ve geleceğinden koparılmış “Yurdunu Kaybeden Bir Adam”ın, ruhî durumunu çok iyi anlatmaktadır.